Primitivo en Negroamaro: wijnklassiekers uit Puglia
Wijn maakt alles leuker.
Een middagje op het terras, een vakantie aan zee en een heerlijk Italiaans diner worden er nóg fijner door, maar ook een druilerige Belgische avond of een lange dag op het werk voelen een stuk minder zwaar als je een goede fles wijn opentrekt.
En Puglia zou Puglia niet zijn zonder die heerlijke, lokale wijnen… in deze blog vertellen we je meer over de twee belangrijkste wijnsoorten uit de hak van de laars: de primitivo en de negroamaro.
Salento is het kloppend hart van de Pugliese wijnproductie. Er worden tientallen druivensoorten verbouwd in de hak van de laars, maar de bekendste en meest gebruikte zijn toch wel de negroamaro en vooral de primitivo, die Puglia op de internationale wijnkaart zetten.
Als je van delicate en verfijnde rode wijn houdt, of van lichte, frisse aperitiefwijn, moet je een mooie fles uit Puglia misschien niet bovenaan je verlanglijstje zetten. Over het algemeen zijn de vinipugliesi namelijk vol en krachtig, vol pit en zuiders temperament – al wil dat natuurlijk niet zeggen dat dat opgaat voor elke wijn uit Zuid-Italië.
De dieprode tot zwarte druiven krijgen volop zon, waardoor ze een hoog alcoholpercentage hebben en vol van smaak zijn. De witte druiven vallen iets minder op aan de rank, maar compenseren daarvoor in het glas: ook witte wijn uit Puglia is doorgaans een echte smaakbom.
Wijnbouw is niets nieuws in Puglia: al in de achtste eeuw voor Christus hadden de Grieken er hectares vol met wijngaarden. Het bleef een belangrijke activiteit tot de val van het West-Romeinse Rijk in de vijfde eeuw na Christus en het zou daarna tot de twintigste eeuw duren voordat Pugliese wijnen weer opbloeiden. De wijnboeren in de jaren tachtig sloegen alleen een beetje door: productiecijfers namen elk jaar exponentieel toe, de wijngaarden schoten als paddenstoelen uit de grond en naar kwaliteit werd doorgaans weinig gekeken, aangezien het voornamelijk om bulkwijn en basiswijnen ging voor bijvoorbeeld de productie van vermout. In de jaren erop verdwenen vele duizenden hectaren kostbare wijnstokken en zagen telers zich voor een dilemma geplaatst: of stoppen, of een kwaliteitsslag maken. Gelukkig koos een handjevol wijnboeren voor dat laatste, wat zorgde voor een hernieuwde focus op kwaliteit in plaats van kwantiteit.
Anno 2020 is er ongeveer 100.000 hectare aan wijngaarden in Puglia, waarvan een groot deel primitivo en negroamaro.
Van de wijn uit Puglia krijgt maar 5% de keurmerken DOC of DOCG, die respectievelijk staan voor gecontroleerde en gegarandeerde benaming van oorsprong: kort gezegd de garantie dat de wijn in een specifiek gebied en volgens een bepaalde methode wordt geproduceerd.
Primitivo
Primitivo is een van de meest verbouwde druivensoorten van Italië en is goed voor zo’n 11.000 hectare van de wijngaarden in Puglia. Zijn naam dankt de druif aan een achttiende-eeuwse monnik uit de provincie Bari met een passie voor planten, die opmerkte dat de druif snel rijp werd en hem de naam ‘primitivus’ gaf (het Latijnse woord voor ‘als eerste rijp’ of ‘vroege rijping’). Gedurende de negentiende eeuw breidde de primitivo uit naar de provincie Taranto en daarna ook naar Salento. In de jaren zestig begonnen wijnkenners onderzoek te doen naar de link tussen de Pugliese primitivo en de Californische Zinfandel (en later ook de Kroatische Tribidrag).
Hun conclusie was uiteindelijk dat de soorten genetisch identiek zijn en daar was eigenlijk niemand al te blij mee: de Italiaanse wijnboeren konden niet langer beweren dat hun druivensoort uniek was en ook Amerikaanse concurrenten moesten hun beeld van Zinfandel als een puur Amerikaans product bijstellen.
Toch zorgde het in Puglia voor een opleving van de productie van primitivo als niet-gemengde wijn.
Primitivo is populair om zijn rustieke smaak, een hoog alcoholpercentage en hoge zuurtegraad. Ondanks de intense smaak kun je de geur en smaak van rijp, rood fruit als zwarte kers en soms zelfs framboos herkennen in de wijn, wat hem erg toegankelijk maakt. Sommige bodemsoorten geven de wijn een kruidige smaak die doet denken aan peper en zoethout. Het fijne aan de Pugliese primitivo is zijn uitmuntende prijs-kwaliteitverhouding: een heerlijke fles van het wijnhuis Rivera, waar wij mee werken, kost minder dan 9 euro. Hoe je primitivo het beste serveert? Op een temperatuur van 16 tot 18 graden en – als je ‘m bij het eten opentrekt – met stevigere, kruidige of gegrilde gerechten.
Negroamaro
Een ander typisch blauw druivenras uit Puglia is de negroamaro, een soort dat bijna uitsluitend in Salento wordt verbouwd.
Waar de druivensoort precies vandaan komt, is een raadsel, maar in elk geval wordt de negroamaro al 1500 jaar verbouwd in Puglia.
Waarschijnlijk kwam de druif, via een passage in Albanië, uit Griekenland, want volgens kenners is het een aanverwante van de Griekse Xinomavro-druif.
Tegenwoordig wordt er in Puglia zo’n 11.000 hectare aan wijngaarden aan de negroamarodruif besteed. Er wordt ongemengde wijn van gemaakt, maar ook blends met montepulciano, malvasianera of primitivo.
Net als de primitivodruif zorgt deze soort voor een rijpe en volle smaak, maar de negroamaro heeft – zoals de naam al doet vermoeden – ook een uitgesproken bittere toets. Je proeft verder zoete kruiden en donkere fruitsoorten. Hij smaakt heerlijk bij gerechten als risotto op basis van tomaten- of vleessaus, maar ook op wit vlees zoals kip en geroosterde groenten.
Beoordelingen
Er zijn geen beoordelingen gevonden.